W tym roku początek adwentu – okresu oczekiwania na Narodzenie Boga – przypada 27 listopada. Jest to również początek roku liturgicznego w Kościele. Adwent jest również czasem, z którym wiążą się wyjątkowe tradycje i symbole…
Roraty
Roraty sprawowane są ku czci Najświętszej Maryi Panny. Symbolem obecności Matki Bożej podczas Mszy Świętej jest zapalona przy ołtarzu biała świeca z niebieską wstążką, czyli tzw. roratka. Zdarza się również, że wierni przychodzą do kościoła z własnymi lampionami, które – zgodnie z przekazem płynącym z Przypowieści o pannach roztropnych i nierozsądnych (Mt 25) – stanowią symbol czuwania oraz oczekiwania na przyjście Zbawiciela. Sama nazwa „roraty” wywodzi się natomiast od pierwszych słów antyfony Rorate coeli, desuper („Niebiosa, spuśćcie rosę”) pełniącej rolę tzw. pieśni na wejście. Jej tekst nawiązuje przede wszystkim do proroctw z Księgi Izajasza i tym samym stanowi wyraz oczekiwania na nadejście Mesjasza. Nieodłącznie wiąże się z Adwentem, czyli z okresem liturgicznym, w którym przygotowujemy się nie tylko do przeżycia świąt Bożego Narodzenia, ale przede wszystkim do paruzji, tj. ponownego przyjścia Jezusa Chrystusa.
Roratka
W czasie mszy świętej roratniej zapala się specjalną świecę, tzw. roratkę. Symbolizuje ona Najświętszą Maryję Pannę i jest opasana niebieską lub białą kokardą, co z kolei oznacza niepokalane poczęcie Maryi. W kościele jest umieszczona przy ołtarzu głównym lub przy ołtarzu Matki Bożej.
Lampiony adwentowe
Wielu z nas, będąc dziećmi, wstawało rano na roraty i ruszało do kościoła, dzierżąc w ręce pieczołowicie i własnoręcznie wykonany lampion. Najczęściej na jego ściankach znajdowały się scenki biblijne, zwłaszcza te związane z Bożym Narodzeniem, a w środku znajdowała się świeca. Dziś najczęściej, ze względów praktycznych, używa się lampek na baterie. Ta część świętowania adwentu jest szczególnie bliska najmłodszym, którzy wiele czasu poświęcają na przygotowanie swoich lampionów. Jaka jest geneza tej właśnie tradycji? Światło stanowi bardzo ważny symbol w chrześcijaństwie. Służy ono nie tylko do rozpraszania ciemności, towarzyszącej odprawianiu rorat we wczesnych godzinach porannych, ale symbolizuje również radość. Światło jest jednak przede wszystkim znakiem samego Chrystusa, który mówił o sobie: „Ja jestem światłością świata”. Towarzyszy ono również chrześcijanom w najważniejszych momentach ich życia: podczas chrztu, wigilii, jak również w czasie pogrzebu.
Kalendarz adwentowy
Od wielu lat coraz większą popularnością wśród dzieci cieszą się kalendarze adwentowe. Przybierają one ostatnio bardzo różnorodne formy, niekoniecznie związane z katolicką tradycją: znane są już kalendarze z czekoladkami w kształcie mikołajów, bałwanków czy śnieżynek, ale powstają też kalendarze z małymi zabawkami, pluszakami czy… kosmetykami, przeznaczone dla pań. Co ciekawe, kalendarz adwentowy nie ma katolickiej genezy – tę tradycję przejęliśmy od luteranów. Kalendarz adwentowy służy do odliczania dni – od pierwszego dnia adwentu aż do Wigilii.
Wieniec adwentowy
Kolejnym symbolem adwentu jest tworzenie adwentowego wieńca – w domu lub kościele. Wieniec składa się z gałązek choinki, jest okrągły i znajdują się w nim cztery świece. Każdą z nich zapala się w kolejnym tygodniu adwentu. Mają one również swoją symbolikę:
„Świeca Proroka” (Świeca Nadziei) – zapalana w I Niedzielę Adwentu symbolizuje proroków, którzy zapowiedzieli przyjście Mesjasza.
„Świeca Betlejem” (Świeca Pokoju) – zapalana w II Niedzielę Adwentu na pamiątkę miejsca, w którym narodził się Zbawiciel.
„Świeca Pasterzy”, zwana Świecą Radości, zapalana jest w III Niedzielę Adwentu i przypomina pasterzy, którzy jako pierwsi ujrzeli Jezusa i ogłosili światu „radosną nowinę”. Niedziela ta nosi nazwę Gaudete („Radujcie się”), dlatego świeca ma radosny, różowy kolor.
„Świeca Aniołów”, albo Świeca Miłości to ostatnia ze świec na adwentowym wieńcu. Symbolizuje ona aniołów, którzy objawili się pasterzom w grocie betlejemskiej, ogłaszając im narodziny Dzieciątka Jezus.
Fioletowy ornat
Fioletowy kolor ornatu to symbol skruchy, pokuty, pokory i żałoby. Zakładane zostają w trakcie Wielkiego Postu i Adwentu. W niektórych kościołach zdarza się, że w III niedzielę adwentu celebrans zakłada ornat w kolorze różowym. Barwa jaśniejsza od fioletu oznacza chwilowe wytchnienie w okresie zadumy i umartwienia, a także radość z okazji zbliżającego się święta.